3 niet voor de hand liggende energievreters voor leiders

Tijdens de vakantie heb je wellicht bedacht dat je een aantal zaken voortaan anders gaat aanpakken. Maar waar verlies je als leider energie aan? Nu niet meteen wijzen naar je medewerkers of social media. Hieronder vind je er 3 die niet zo voor de hand liggen. Zo win je weer energie terug.

#1 Reageren op alles
De Amerikaanse managementgoeroe Stephen Covey geeft hoog op over pro-activiteit als leider-schapskwaliteit. Pro-activiteit is veel meer dan initiatief nemen of positief denken, legt hij uit in zijn boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Het betekent dat je verantwoordelijk bent voor je eigen leven. Je neemt beslissingen op basis van waarden, niet op basis van gevoelens of omstandigheden. Het tegenovergestelde van pro-activiteit bestaat ook: reactiviteit, een enorme energievreter. Reactieve leiders worden namelijk sterk beïnvloed door omstandigheden en hun sociale omgeving. Als ze goed behandeld worden, presteren ze goed. Voelen ze zich niet goed behandeld, dan gaan ze in de verdediging.

Als je al leider reactief bent, dan laat je je gevoelens door anderen bepalen. Daardoor maak je je afhankelijk van de tekortkomingen van je medewerkers. Waardoor zij hun verantwoordelijkheden sneller op je afschuiven. Als reactieve leider let je in eerste instantie op de zwakheden van anderen, op problemen in hun omgeving en omstandigheden waar zij weinig of niets aan kunnen doen. Je beschuldigt telkens de anderen, wat niet motiverend is voor beide partijen, en daardoor voel je je steeds meer slachtoffer. Als je het mechanisme snapt, dan begrijp je meteen hoeveel energie het kost om telkens op alles en iedereen te reageren.

Bovendien leidt reactiviteit vaak tot een self-fulfilling prophecy. Als je alleen maar focust op externe omstandigheden, dan verwaarloos je de zaken waar je wél zelf invloed op kan uitoefenen. En dan schiet je na verloop van tijd dus echt tekort.

Zo win je energie:
train jezelf om meer proactief te worden. Wees een voorbeeld als leider, niet een scherprechter. Probeer een deel van de oplossing te zijn, niet van het probleem. Ga niet in discussie over tekortkomingen van anderen of van jezelf. Als je je vergist, geef dat dan meteen toe, zet je vergissing recht en leer ervan. Focus niet op wat anderen zouden moeten doen, het gaat om je eigen respons, om wat jij zou moeten doen. Zo schep je een klimaat waarin je mensen hun kansen grijpen. Voor de oplossing van problemen zullen ze steeds minder een beroep op je gaan doen.

#2 De dramadriehoek
Eentje die veel minder voor de hand ligt, maar wel bakken energie kost, is de werkrelatie. Wat echt energieverlies geeft, is je laten opslorpen door het drama van je medewerkers.

Als je alleen maar bezig bent met bijsturen of afblokken, dan zit je misschien vast in de dramadriehoek. Een vicieuze cirkel waarin zoveel energie verloren gaat in het omgaan met elkaar dat werkplezier, zingeving en productiviteit erbij inschieten. De dramadriehoek is een methode uit de Transactionele Analyse en helpt om de dynamiek in een relatie te begrijpen.

De dramadriehoek kent drie rollen: aanklager, redder en slachtoffer. Je ziet in leiderschap vooral de redders en de aanklagers. Slachtoffers zijn meestal geen spontane leiders. Een redder gaat een team op zich nemen, die gaat voor iedereen zorgen. Een aanklager wijst hulp af, voelt zich niet begrepen en wil tonen dat het anders kan. Een slachtoffer schuift af, neemt zijn verantwoordelijkheid niet en roept het gevoel op dat hij of zij hulp nodig heeft.

Als je als leider in de rol van aanklager gaat, dan prikkel je een redder telkens opnieuw met de boodschap dat hij of zij niet genoeg gedaan heeft. Als je als leider in de rol van redder stapt, dan bied je een slachtoffer eigenlijk een pasklare oplossing aan. Zo blijft iedereen in zijn comfortzone. Als je als leider alle drie de rollen afwisselt, vreet dat zelfs nog meer energie. Je klaagt je medewerkers aan, je lost het probleem zelf op en vervolgens voel je je slachtoffer omdat je altijd alles zelf moet doen. Andersom geldt uiteraard hetzelfde: je medewerkers moeten zich ook niet laten meesleuren in jouw dramadriehoek.

Zo win je energie:
onderzoek wat jouw voorkeursrol is in de dramadriehoek. Herken wanneer je zelf of de ander die rol(len) opneemt en kies er bewust voor om op dat moment een neutrale positie in te nemen. Dat is de positie waarin je je eigen verantwoordelijkheid neemt. Geef je als redder bijvoorbeeld altijd ongevraagd advies, ga dan op de rem staan, luister en stel geïnteresseerde vragen, maar laat het initiatief en de uitvoering bij de ander.

#3 Actieve non-activiteit
Als leider wil je elke minuut besteden aan strategie, innovatie, nieuwe businessmodellen…. Ondertussen ren je van meeting naar event, check je constant je mails, sms’en en telefoontjes en blus je overal brandjes. En dan wordt in de avond de laptop bovengehaald, zodat je rustig kan werken… Herkenbaar? Je bent in goed gezelschap: maar liefst 90% van de executives verdelen hun energie én focus over niet-effectieve activiteiten, zo blijkt uit onderzoek van prof Heike Bruch (Zwitserse St. Gallen Universiteit).

Zij zag al die inzet bij managers van Sony, Lufthansa en LG Electronics en ze noemt het actieve non-activiteit. Niet iedereen beschikt over dezelfde hoeveelheid energie, of hetzelfde vermogen om focus te houden. Weinig energie en weinig focus? Dan behoor je tot de 30% met uitstelgedrag. Je komt niet verder dan routinematige taken, laat staan strategische. Veel focus, maar weinig energie? Dan val je onder de 20% die ontkoppelt. Je staat onder enorme spanning, maar je ontkent dat er een probleem is en onderneemt geen actie.

Veel energie, maar weinig focus? Dat is de grootste groep, de 40% afgeleiden, die constructieve actie verwarren met veel beweging. Onder druk schiet je in crisis mode, kortzichtigheid rules, niet denken maar doen, met het risico dat je tekeergaat als een olifant in een porseleinkast of zoveel hooi op je vork neemt dat je moet opgeven.

Zo win je energie:
leer van de 10% met veel energie en veel focus. Werk op een toegewijde manier, met veel reflectie en zelfkennis. Heb een duidelijk begrip van wat je wil bereiken, laat je niet afleiden en weeg zorgvuldig je opties af. Pick your battles.

bron: mt.be